Giao dịch nội gián có bất hợp pháp không? Những điều nhà giao dịch cần biết

Đối với những người đang tích cực giao dịch trên thị trường, việc hiểu rõ giao dịch nội gián là gì và liệu nó có hợp pháp hay không là điều cần thiết. Mặc dù thuật ngữ này thường mang hàm ý tiêu cực, nhưng không phải giao dịch nội gián nào cũng bất hợp pháp. Đối với các nhà giao dịch, việc nhận biết sự khác biệt giữa hoạt động nội gián hợp pháp và bất hợp pháp có thể giúp tránh những cạm bẫy pháp lý và phát hiện những biến động giá đáng ngờ có thể cho thấy sự bất cân xứng thông tin.

Giao dịch nội gián là gì?

Giao dịch nội gián là việc mua hoặc bán cổ phiếu (hoặc các chứng khoán khác) của một công ty niêm yết công khai dựa trên thông tin quan trọng, không công khai. "Người nội gián" có thể là giám đốc điều hành, nhân viên, thành viên hội đồng quản trị hoặc bất kỳ ai có quyền truy cập vào dữ liệu bí mật của công ty.

Có hai loại chính:

- Giao dịch nội gián hợp pháp, trong đó các giao dịch được thực hiện tuân thủ đầy đủ các yêu cầu công bố thông tin và quy định của thị trường.

- Giao dịch nội gián bất hợp pháp, trong đó các giao dịch được thực hiện dựa trên thông tin quan trọng không được tiết lộ, mang lại lợi thế không công bằng so với những người tham gia thị trường thông thường.

Ví dụ, nếu một giám đốc tài chính biết công ty sắp công bố cảnh báo lợi nhuận đáng kể nhưng lại bán cổ phiếu trước mà không công bố thông tin công khai thì hành vi đó sẽ bị coi là giao dịch nội gián bất hợp pháp.

Khi nào giao dịch nội gián được coi là hợp pháp?

Giao dịch nội gián hợp pháp diễn ra thường xuyên và hoàn toàn minh bạch. Các giám đốc điều hành và giám đốc thường nắm giữ cổ phiếu trong công ty của chính họ và có thể mua hoặc bán chúng vì những lý do thông thường—đa dạng hóa, lập kế hoạch bất động sản, hoặc mục đích dòng tiền.

Để đảm bảo tính minh bạch, những điều sau đây phải xảy ra:

- Các giao dịch phải được công bố trước với sàn giao dịch có liên quan và được nộp thông qua các kênh quản lý (chẳng hạn như Mẫu 4 với SEC tại Hoa Kỳ hoặc thông báo Giao dịch của Giám đốc tại Vương quốc Anh).

- Giao dịch không được dựa trên thông tin quan trọng chưa được công bố.

- Nhiều người trong cuộc hoạt động theo các kế hoạch theo Quy tắc 10b5‑1, cho phép giao dịch trước theo các khoảng thời gian cố định hoặc theo các điều kiện xác định, giúp họ tránh khỏi những cáo buộc về chủ nghĩa cơ hội.

Các nhà giao dịch thường theo dõi các giao dịch nội gián hợp pháp như một tín hiệu. Ví dụ, một nhóm các giao dịch mua của giám đốc có thể cho thấy sự tự tin nội bộ vào triển vọng của công ty. Các công cụ như EDGAR hoặc báo cáo Hoạt động Nội gián của MarketWatch là những nguồn thông tin phổ biến.

Điều gì khiến giao dịch nội gián trở nên bất hợp pháp?

Giao dịch nội gián trở thành bất hợp pháp khi ai đó mua hoặc bán chứng khoán dựa trên thông tin quan trọng không được công khai và có được thông qua hành vi vi phạm nghĩa vụ hoặc tiết lộ trái phép.

Các yếu tố chính cấu thành nên hoạt động bất hợp pháp:

- Thông tin này rất quan trọng – nó có thể ảnh hưởng đáng kể đến giá cổ phiếu khi được tiết lộ.

 -Thông tin này không được công khai – chưa được cung cấp cho những người tham gia thị trường nói chung.

- Việc giao dịch diễn ra trước khi thông tin được công khai.

- Người trong cuộc có nghĩa vụ bảo mật – chẳng hạn như giám đốc điều hành công ty, kiểm toán viên hoặc cố vấn.

- Hoặc, thông tin được chuyển ("bật mí") cho bên thứ ba sau đó giao dịch dựa trên thông tin đó – cả người bật mí và người nhận thông tin đều có thể phải chịu trách nhiệm.

Đối với các nhà giao dịch, việc khối lượng giao dịch hoặc giá đột ngột tăng hoặc giảm trước thông báo có thể là dấu hiệu của hoạt động bất hợp pháp. Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) và Cơ quan Quản lý Tài chính (FCA) của Anh liên tục theo dõi những mô hình này.

Hậu quả pháp lý và thực thi

Hình phạt cho hành vi giao dịch nội gián bất hợp pháp rất nghiêm khắc và khác nhau tùy theo khu vực pháp lý nhưng thường bao gồm:

- Tiền phạt: Tiền phạt của doanh nghiệp có thể lên tới hàng triệu; cá nhân có thể phải đối mặt với mức phạt sáu hoặc bảy con số.

- Tù giam: Ở Hoa Kỳ, thời hạn tù có thể lên đến 20 năm. Ở Anh, mức án tù tối đa là bảy năm theo Đạo luật Tư pháp Hình sự năm 1993.

- Hoàn trả: Lợi nhuận thu được (hoặc tổn thất tránh được) phải được hoàn trả.

- Cấm: Cấm vĩnh viễn không được làm giám đốc công ty hoặc làm việc trong ngành tài chính.

Các cơ quan quản lý như Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) tại Hoa Kỳ và Cơ quan Quản lý Tài chính (FCA) tại Vương quốc Anh sử dụng nhiều công cụ khác nhau - chẳng hạn như chương trình tố giác, thuật toán giám sát giao dịch và hợp tác với các sàn giao dịch—để phát hiện và truy tố giao dịch nội gián.

Các nhà giao dịch nên lưu ý rằng các cơ quan quản lý cũng xem xét các mô hình giao dịch ngầm, trong đó các cá nhân sử dụng thông tin nội bộ về một công ty để giao dịch với một công ty có liên quan. Vụ việc gần đây của SEC liên quan đến Incyte và Medivation là một ví dụ cho thấy ranh giới đang được mở rộng như thế nào.

Các vụ án bất hợp pháp nổi cộm

Việc tìm hiểu các trường hợp trước đây có thể giúp các nhà giao dịch phát hiện các dấu hiệu tiềm ẩn của việc lạm dụng nội bộ ngay lập tức. Một số ví dụ điển hình bao gồm:

- Martha Stewart (2001): Mặc dù không bị buộc tội giao dịch nội gián trực tiếp, bà đã bị kết tội cản trở cuộc điều tra về việc bán cổ phiếu ImClone sau khi nhận được thông tin không công khai.

- Rajat Gupta (2012): Cựu thành viên hội đồng quản trị của Goldman Sachs đã tiết lộ các quyết định bí mật của hội đồng quản trị cho giám đốc quỹ đầu cơ Raj Rajaratnam.

- Yen-Ming Panuwat (2021): Bị buộc tội trong một vụ án giao dịch ngầm tạo tiền lệ vì giao dịch dựa trên thông tin nội bộ về thương vụ mua lại sắp tới của Medivation, kiếm lời thông qua giao dịch tại một công ty dược phẩm sinh học tương tự, Incyte.

Trong mỗi trường hợp, các mô hình giao dịch bất thường trước các thông báo quan trọng đều được điều tra. Các nhà giao dịch có thể hưởng lợi từ việc theo dõi các biến động bất thường không có yếu tố thúc đẩy từ tin tức - đặc biệt là ở các cổ phiếu ít giao dịch.

Cuối cùng

Đối với các nhà giao dịch, giao dịch nội gián không chỉ là vấn đề pháp lý mà còn là góc nhìn sâu sắc về cấu trúc thị trường, dòng chảy thông tin và các tín hiệu hành vi. Mặc dù hoạt động nội gián hợp pháp có thể cung cấp những tín hiệu giao dịch hữu ích, nhưng hoạt động bất hợp pháp lại mang đến cả rủi ro lẫn cơ hội: rủi ro vô tình hành động dựa trên thông tin được tiết lộ, và cơ hội kiếm lời từ việc phát hiện ra những biến động đáng ngờ trước khi cơ quan quản lý phát hiện.

Cuối cùng, việc tuân thủ đúng quy định đồng thời nâng cao khả năng đọc hiểu ẩn ý chính là điều tạo nên sự khác biệt cho các nhà giao dịch lão luyện.

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và không nên được coi là) tư vấn tài chính, đầu tư hoặc các hình thức tư vấn khác mà chúng ta nên tin cậy. Không có ý kiến nào trong tài liệu này cấu thành khuyến nghị của EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hoặc chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân cụ thể nào.