การขายชอร์ต: กฎหมายกำหนดขอบเขตอย่างไร

การขายชอร์ตได้จุดชนวนให้เกิดการถกเถียงกันในวงการการเงินมาอย่างยาวนาน ซึ่งมักถูกมองว่าเป็นกลยุทธ์อันชาญฉลาดหรือเป็นพลังทำลายล้างในตลาด ชื่อเสียงอันเป็นที่ถกเถียงของการขายชอร์ตมักจะกลับมาปรากฏอีกครั้งในช่วงเวลาที่เศรษฐกิจมีความไม่แน่นอน เมื่อราคาหุ้นร่วงลงอย่างหนักทำให้เกิดข้อกล่าวหาว่ามีการปั่นราคาและมีการเรียกร้องให้มีการห้ามซื้อขาย แม้จะมีพาดหัวข่าวต่างๆ การขายชอร์ตก็ไม่ได้ผิดกฎหมายโดยเนื้อแท้ อันที่จริงแล้ว ในตลาดโลกหลายแห่ง การขายชอร์ตถือเป็นการลงทุนที่ถูกต้องตามกฎหมายและมีการควบคุมอย่างเข้มงวด การทำความเข้าใจขอบเขตทางกฎหมาย และสาเหตุที่หน่วยงานกำกับดูแลเข้ามาแทรกแซงในบางครั้ง ถือเป็นกุญแจสำคัญในการไขข้อข้องใจเกี่ยวกับบทบาทของการขายชอร์ตในระบบการเงินยุคใหม่

การขายชอร์ต: คำจำกัดความและกลไก

การขายชอร์ต หมายถึง การขายหลักทรัพย์ที่ผู้ขายไม่ได้เป็นเจ้าของอยู่ในปัจจุบัน โดยมีเจตนาที่จะซื้อคืนในภายหลังในราคาที่ต่ำกว่าเพื่อทำกำไรจากราคาที่ลดลง โดยทั่วไปแล้ว การขายชอร์ตจะมีลักษณะดังนี้:

• นักลงทุนยืมหุ้นของบริษัทจากนายหน้า

• นักลงทุนขายหุ้นเหล่านี้ในตลาดเปิด

• เป้าหมายคือการซื้อหุ้นคืนในราคาที่ลดลงและส่งคืนให้กับผู้ให้กู้ โดยเก็บส่วนต่างไว้

ตัวอย่างเช่น หากนักลงทุนขายชอร์ตหุ้นที่ราคา 10 ปอนด์ และต่อมาซื้อกลับที่ราคา 7 ปอนด์ นักลงทุนจะได้รับกำไร 3 ปอนด์ต่อหุ้น (ก่อนหักค่าธรรมเนียมและดอกเบี้ย)

กลยุทธ์นี้ใช้กันอย่างแพร่หลายโดยกองทุนป้องกันความเสี่ยง นักลงทุนสถาบัน และผู้ซื้อขายที่มีความซับซ้อน เป็นวิธีการเก็งกำไรหรือป้องกันความเสี่ยงจากการขาดทุนในตำแหน่งซื้อ

กรอบกฎหมายทั่วโลก

ในตลาดการเงินที่พัฒนาแล้วส่วนใหญ่ รวมถึงสหราชอาณาจักร สหรัฐอเมริกา สหภาพยุโรป และออสเตรเลีย การขายชอร์ตถือเป็นเรื่องถูกกฎหมาย โดยต้องปฏิบัติตามแนวปฏิบัติด้านกฎระเบียบที่เฉพาะเจาะจง

คุณสมบัติการกำกับดูแลหลักมักจะรวมถึง:

• ข้อกำหนดการเปิดเผยข้อมูล: ในเขตอำนาจศาลหลายแห่ง สถานะการขายชอร์ตที่เกินเกณฑ์ที่กำหนดจะต้องได้รับการเปิดเผยต่อสาธารณะ

• กฎ "ระบุตำแหน่ง": ก่อนที่จะเริ่มการขายชอร์ต เทรดเดอร์จะต้องยืนยันความพร้อมของหุ้นที่จะยืม

• เบรกเกอร์: กฎตลาดบางประการป้องกันแรงกดดันขาลงที่มากเกินไปที่เกิดจากการขายชอร์ตระหว่างช่วงที่ตลาดตกต่ำอย่างรวดเร็ว

ตัวอย่างเช่น Financial Conduct Authority (FCA) ในสหราชอาณาจักร ทำหน้าที่กำกับดูแลการขายชอร์ตภายใต้กฎระเบียบการขายชอร์ตของสหภาพยุโรป (ยังคงมีผลบังคับใช้หลัง Brexit) ซึ่งกำหนดให้ต้องมีความโปร่งใสและลดความเสี่ยงจากการละเมิดตลาด

เมื่อใดและเพราะเหตุใดหน่วยงานกำกับดูแลจึงเข้ามาดำเนินการ

การขายชอร์ตกลายเป็นประเด็นถกเถียงเมื่อถูกมองว่ามีส่วนทำให้เกิดความเสี่ยงเชิงระบบหรือทำให้เกิดความไม่มั่นคงของตลาด ในช่วงที่ตลาดตึงเครียดหรือวิกฤตการณ์ทางการเงิน หน่วยงานที่เกี่ยวข้องอาจสั่งห้ามหรือจำกัดการขายชอร์ตเป็นการชั่วคราว ซึ่งเกิดขึ้นในช่วง:

• วิกฤตการณ์ทางการเงินโลกปี 2008: สหราชอาณาจักร สหรัฐอเมริกา และอีกหลายประเทศได้ห้ามการขายชอร์ตหุ้นทางการเงิน

• การระบาดของโควิด-19 (2020): ประเทศต่างๆ เช่น อิตาลี สเปน และเกาหลีใต้ ได้นำการห้ามขายชอร์ตชั่วคราวเพื่อสงบความตื่นตระหนกของตลาด

โดยทั่วไปแล้วข้อห้ามดังกล่าวจะถูกนำไปปฏิบัติเพื่อ:

• ป้องกันการร่วงลงของราคาอันเกิดจากการขายแบบตื่นตระหนก

• ฟื้นความเชื่อมั่นของนักลงทุน

• ลดความผันผวนในช่วงเวลาแห่งความไม่แน่นอน

อย่างไรก็ตาม ข้อห้ามเหล่านี้เป็นเพียงการชั่วคราวและเป็นข้อยกเว้น ไม่ใช่ข้อบ่งชี้ถึงความผิดกฎหมายอย่างถาวร

การขายชอร์ตเปลือย: คำถามแยกต่างหาก

แม้ว่าการขายชอร์ตแบบดั้งเดิมจะถูกกฎหมาย แต่การขายชอร์ตเปล่า (Naked Short Selling) นั้นเป็นอีกเรื่องหนึ่งโดยสิ้นเชิง เกิดขึ้นเมื่อเทรดเดอร์ขายชอร์ตหุ้นโดยไม่ได้ยืนยันก่อนว่าสามารถยืมหุ้นได้ กล่าวอีกนัยหนึ่ง การซื้อขายดังกล่าวเกิดขึ้นโดยไม่ได้ค้นหาหรือยืมหลักทรัพย์อ้างอิง

การขายชอร์ตเปลือยถือเป็นสิ่งผิดกฎหมายหรือมีข้อจำกัดอย่างเข้มงวดในหลายเขตอำนาจศาล รวมถึง:

• สหรัฐอเมริกา ซึ่ง SEC บังคับใช้ระเบียบ SHO เพื่อห้ามการไม่ส่งมอบสินค้า

• สหราชอาณาจักร ซึ่งถือเป็นสิ่งต้องห้ามตามแนวทางของ FCA โดยไม่มีการจัดเตรียมที่เหมาะสม

การขายชอร์ตแบบเปลือยถือเป็นปัญหาเนื่องจากอาจนำไปสู่การจัดการตลาด บิดเบือนราคา และสร้างแรงกดดันการขายเทียม โดยเฉพาะในหลักทรัพย์ที่ไม่มีสภาพคล่อง

บทลงโทษทั่วไปสำหรับการละเมิด

หากมีการละเมิดกฎระเบียบการขายชอร์ต หน่วยงานมีอำนาจในการกำหนดบทลงโทษที่รุนแรง ซึ่งอาจรวมถึง:

• ค่าปรับ: บทลงโทษทางการเงินที่กำหนดกับผู้ค้าหรือบริษัทที่พบว่ามีความผิดฐานประพฤติมิชอบ

• การระงับหรือการห้าม: ห้ามทำการค้าขายให้กับบุคคลหรือบริษัทเป็นการชั่วคราว

• ข้อกล่าวหาทางอาญา: ในกรณีที่ร้ายแรงของการฉ้อโกงหรือการจัดการ อาจมีการดำเนินคดีทางอาญาตามมา

ตัวอย่างเช่น ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ทั้ง FCA ในสหราชอาณาจักรและ SEC ในสหรัฐฯ ต่างปรับบริษัทต่างๆ เนื่องจากไม่ปฏิบัติตามกฎการเปิดเผยข้อมูล หรือมีส่วนร่วมในการขายชอร์ตเปล่าโดยไม่ได้รับอนุญาต

บทสรุป: ถูกกฎหมายแต่ไม่ไร้ขีดจำกัด

การขายชอร์ตไม่ผิดกฎหมายในประเทศเศรษฐกิจขนาดใหญ่ส่วนใหญ่ ในทางกลับกัน การขายชอร์ตเป็นส่วนสำคัญที่ได้รับการยอมรับและมักทำให้ตลาดการเงินมีสภาพคล่อง เอื้อต่อการกำหนดราคา และเอื้อต่อกลยุทธ์การบริหารความเสี่ยง อย่างไรก็ตาม การขายชอร์ตมีกฎระเบียบควบคุมอย่างเข้มงวด และอาจถูกจำกัดชั่วคราวในช่วงวิกฤตการณ์ตลาดเพื่อรักษาเสถียรภาพ

ประเด็นสำคัญคือ การขายชอร์ตเป็นสิ่งที่ถูกกฎหมาย แต่ต้องกระทำภายใต้ขอบเขตของกฎหมายเท่านั้น นักลงทุนและบริษัทที่เข้าใจและปฏิบัติตามกฎเหล่านี้สามารถใช้การขายชอร์ตได้อย่างมีความรับผิดชอบ ส่วนผู้ที่ไม่ปฏิบัติตามอาจต้องเผชิญกับผลที่ตามมาอย่างร้ายแรง

ข้อสงวนสิทธิ์: เอกสารนี้จัดทำขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ในการให้ข้อมูลทั่วไปเท่านั้น และไม่ได้มีเจตนา (และไม่ควรพิจารณาว่าเป็น) คำแนะนำทางการเงิน การลงทุน หรือคำแนะนำอื่นใดที่ควรอ้างอิง ความคิดเห็นใดๆ ในเอกสารนี้ไม่ได้เป็นคำแนะนำจาก EBC หรือผู้เขียนว่ากลยุทธ์การลงทุน หลักทรัพย์ ธุรกรรม หรือการลงทุนใดๆ เหมาะสมกับบุคคลใดบุคคลหนึ่งโดยเฉพาะ