Дүгнэлт:
Автоматжуулсан арилжаанд орохоосоо өмнө анхаарах ёстой дөрвөн гол зүйл. Програм хангамж таны өмнөөс арилжаа хийдэг энэ арга ашигтай ч анхаарах эрсдэлтэй.
Програм ашиглан таны оролцоогүйгээр арилжаа хийлгэх санаа шинэ сонирхогч болон туршлагатай хөрөнгө оруулагчдад ихэд сонирхолтой санагддаг. Форекс, хувьцаа, крипто зэрэг зах зээлд автоматжуулсан арилжаа (automatic trading) — өөрөөр хэлбэл алгоритмд суурилсан арилжаа — эрчимтэй нэмэгдэж байна. Гэвч энэ аргыг ашиглахаасаа өмнө автомат систем юуг хийж чаддаг, юуг хийж чадахгүйг ойлгох нь маш чухал.
Хэрвээ та энгийн арилжааны бот ашиглах гэж байгаа бол эсвэл илүү нарийн алгоритм боловсруулах гэж байгаа бол дараах дөрвөн зүйлсийг заавал ойлгож ав.
Автомат арилжаа нь маш өргөн хүрээтэй. Энгийн түвшиндээ бол RSI эсвэл хөдөлгөөнт дундаж (moving average) гэх мэт техникийн үзүүлэлт дагадаг ботууд бий. Ихэнх нь жижиг хөрөнгө оруулагчдад зориулагдсан байдаг. Харин мэргэжлийн буюу институцийн системүүд нь өндөр хурдтай арилжаа, машин сургалт, зах зээлтэй шууд холбогдсон алгоритмуудыг ашигладаг.
Гэхдээ ямар ч системийн үр дүн тухайн стратеги хэр сайн төлөвлөгдсөн, туршигдсан эсэхээс шалтгаална. Ихэнх системүүд өнгөрсөн үнийн мэдээлэлд суурилж боловсруулагддаг (backtesting), гэхдээ энэ нь дандаа найдвартай биш. Зах зээлийн нөхцөл өөрчлөгдөхөд өмнө ажиллаж байсан стратеги үр дүнгүй болж магадгүй.
Хэт амлалт өгсөн, төгс өгөөжтэй мэт харагдаж буй системээс болгоомжил. Бодит зах зээл үргэлж өөрчлөгддөг.
Автомат арилжаа "гараа хумхиад суух" арга биш. Програм таны өмнөөс арилжаа хийдэг ч системийг хянах үүрэг таных. Программ ажиллагаа доголдох, интернет тасрах, эсвэл өгөгдлийг буруу тайлбарлах магадлал бий.
Ялангуяа савалгаатай (volatile) зах зээлд систем сайн хамгаалалтгүй бол хохирол улам ихэсдэг. Stop-loss, position sizing, real-time хяналт гэх мэт хамгаалалтыг суулгах нь маш чухал.
Мөн системийн стратегийг зах зээлийн нөхцөлд тохируулан байнга шинэчлэх шаардлагатай. Трендтэй зах зээлд сайн ажиллаж байсан стратеги, хавтгай зах зээлд амжилтгүй болох магадлалтай.
Автомат системийн нэг том давуу тал бол хурд. Хэдхэн миллисекундэд орлого гаралт хийх чадвартай нь scalping болон arbitrage зэрэг стратегид тохиромжтой.
Гэхдээ хурд ганцаараа амжилт дагуулахгүй. Зах зээлд маш их өрсөлдөөнтэй болсон тул хурдны давуу талыг ихэнхдээ институцийн тоглогчид л бүрэн ашиглаж чаддаг. Харин жижиг хөрөнгө оруулагчид илүү стратеги, эрсдэлийн менежмент, уян хатан байдал дээр анхаарах хэрэгтэй.
Автомат системийн хамгийн том давуу тал бол сэтгэл хөдлөлгүйгээр тогтмол арилжаа хийх чадвар юм. Айдас, шунал гэх мэт хүний сэтгэлзүй оролцдоггүй. Энэ тогтмол байдал нь заримдаа хурднаас илүү үнэтэй байж болно.
Хэрвээ та автомат систем ашиглах гэж байгаа бол тухайн улсын зохицуулалттай нийцэж байгаа эсэхийг нягтлаарай. Зарим орны хувьд өндөр давтамжтай арилжаанд (high-frequency trading) хязгаарлалт тавьдаг.
Мөн зарим арилжааны бот дотроо хэрхэн ажиллаж буй нь тодорхойгүй (хар хайрцаг буюу black-box) байдаг. Энэ тохиолдолд систем яагаад алдаа гаргасан, юун дээр үндэслэсэн арилжаа хийсэн зэргийг ойлгох боломжгүй. Хэрвээ та кодуудыг харж чадахгүй бол тухайн системд итгэхэд хэцүү.
Сонгож буй систем тань таны арилжааны платформ, брокертэй нийцэж байгаа эсэхийг шалгах хэрэгтэй. Мөн дата чанар, интернет хурд, зах зээлтэй холбогдох хугацаа (latency) зэрэг нь ч нөлөөлнө. Системээ шууд бодит дансанд ашиглахаас өмнө туршилтын (demo) орчинд сайтар шалгаарай.
Автомат арилжаа нь хурд, сахилга бат, сэтгэлзүйн алдааг бууруулах зэрэг давуу талтай. Гэхдээ энэ бол ид шид биш. Аль ч системд эрсдэл бий, тиймээс хянаж, шинэчилж, зөв стратегиар ашиглах нь чухал.
Амжилттай автомат арилжаа нь зөвхөн кодоор биш, зах зээлийн ойлголт, эрсдэлийн удирдлага, тогтмол хяналт дээр суурилдаг. Гар оролцоогүй "ашгийн машин" гэж бодвол алдаа гаргана. Харин зөв хэрэглэвэл автомат систем нь таны хөрөнгө оруулалтын стратегийг хүчирхэгжүүлэх үнэт хэрэгсэл болж чадна.
Анхааруулга: Энэ материал нь зөвхөн ерөнхий мэдээллийн зорилгоор зориулагдсан бөгөөд санхүү, хөрөнгө оруулалт болон бусад зөвлөгөө өгөхөд зориулагдаагүй болно. Материалд өгөгдсөн ямар ч санал нь EBC эсвэл зохиогчийн зүгээс аливаа тодорхой хөрөнгө оруулалт, аюулгүй байдал, гүйлгээ, хөрөнгө оруулалтын стратеги нь тодорхой хүнд тохиромжтой гэсэн зөвлөмж биш юм.
Дэлхийн хөрөнгө оруулагчдад илүү сайн өгөөж, төрөлжилт, урт хугацааны үнэ цэнийг санал болгохын тулд DAX 30 индекс болон FTSE 100-ийг харьцуулж үзээрэй.
2025-07-11
Marubozu лааны суурь гэж юу болох, энэ нь зах зээлийн хүчтэй эрч хүчийг хэрхэн илэрхийлдэг, ямар арилжааны стратеги нь энэхүү хүчирхэг загвараар хамгийн сайн ажилладаг болохыг олж мэдээрэй.
2025-07-11
АНУ-ын Газрын тосны Сан (USO) хэрхэн West Texas Intermediate (WTI) газрын тосны фьючерсийг ашиглаж үнийн өөрчлөлтийг дагадаг болон энэ нь эрсдэл өндөртэй, ашиг өндөртэй арилжааны хэрэгсэл болохыг ойлгоорой.
2025-07-11
