pump and dump คืออะไร เป็นสิ่งผิดกฎหมายหรือไม่?

ในโลกของตลาดการเงินที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะหุ้นราคาถูก คุณอาจเคยได้ยินวลี "pump and dump" คำนี้มักเกี่ยวข้องกับกำไรมหาศาล การขาดทุนอย่างรวดเร็ว และจริยธรรมที่น่าสงสัย ซึ่ง pump and dump คืออะไร ผิดกฎหมายหรือไม่? นักลงทุนจะป้องกันจากการตกเป็นเหยื่อของกลลวงเหล่านี้ได้อย่างไร?

บทความนี้จะเจาะลึกถึงคำจำกัดความ วิธีการทำงาน เหตุใดจึงถือเป็นสิ่งผิดกฎหมายในหลายประเทศ และหน่วยงานกำกับดูแลมีการดำเนินการอย่างไร เพื่อป้องกันการกระทำดังกล่าว

pump and dump คืออะไร?

pump and dump คือการปั่นราคา โดยทำให้ราคาของสินทรัพย์นั้นสูงเกินจริง ซึ่งโดยปกติจะเป็นหุ้นที่มีมูลค่าต่ำ จะถูกทำให้พองขึ้นอย่างเทียมผ่านคำกล่าวเท็จหรือทำให้เข้าใจผิด เมื่อราคามีการ "pump หรือ มีการซื้ออย่างมาก" เป็นสิ่งล่อให้นักลงทุนรายย่อยเริ่มเข้ามาซื้อ หลังจากนั้น เจ้ามือหรือผู้ที่ปั่นราคาก็จะ "dump หรือ เทขาย" หุ้นของตนเพื่อให้ได้กำไร หลังจากการขายออก ราคาสินทรัพย์ก็จะลดลง ทำให้นักลงทุนรายย่อยต้องสูญเสียเงินจำนวนมาก

กระบวนการนี้มักเกี่ยวข้องกับการโปรโมทเชิงรุกผ่านแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดีย ข่าว อีเมล แอปส่งข้อความ หรือฟอรัมการซื้อขาย เป้าหมายคือการสร้างกระแสและความกลัวที่จะพลาดโอกาส (FOMO) หลอกล่อนักลงทุนที่ไม่มีประสบการณ์ให้ซื้อสินทรัพย์ที่ไม่มีค่าหรือมีมูลค่าสูงเกินจริง

วงจร pump and dump สุดคลาสสิก

วิธีการ pump and dump มีแนวโน้มที่จะดำเนินไปตามวงจรที่คาดเดาได้:

1) ระยะการสะสมหุ้น

ผู้ที่ปั่นราคา มักสะสมหุ้นปริมาณหรือสกุลเงินดิจิทัลในราคาต่ำจำนวนมากอย่างลับๆ

2) ระยะการโปรโมทข่าวสาร

ผู้มีอิทธิพลบนโซเชียลมีเดีย หรือฟอรัมออนไลน์ จะเผยเพร่ข่าวเกี่ยวกับสินทรัพย์นั้นให้มีโฆษณาเกินจริง และข่าวปลอม หรือการวิเคราะห์อาจทำให้นักลงทุนเข้าใจผิด

3) เข้าสู่การซื้อ

เมื่อมีคนซื้อมากขึ้น ราคาก็จะเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ปริมาณการซื้อขายก็เพิ่มขึ้น ทำให้ได้รับความสนใจจากนักลงทุนมากขึ้น

4) เข้าสู่การขาย

ผู่ที่ปั่นราคาเริ่มขายหุ้นในราคาสูง เมื่อพวกเขาขายออกไป ราคาก็ลดลง และนักลงทุนที่ซื้อเข้าในช่วงหลังต้องสูญเสียอย่างหนัก

วงจรนี้สามารถเกิดขึ้นได้ภายในเวลาหลายชั่วโมงหรือหลายวัน และโดยทั่วไปจะมุ่งเป้าไปที่หลักทรัพย์ที่มีสภาพคล่องต่ำ ซึ่งการจัดการราคาทำได้ง่ายกว่า

pump and dump คือสิ่งผิดกฎหมายหรือไม่?

ใช่ การกระทำดังกล่าวถือเป็นสิ่งผิดกฎหมายในประเทศส่วนใหญ่ รวมทั้งสหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร แคนาดา และอินเดีย หน่วยงานกำกับดูแลถือว่าการกระทำดังกล่าวเป็นรูปแบบหนึ่งของการฉ้อโกงหลักทรัพย์ ซึ่งมีโทษปรับ ห้ามซื้อขาย หรืออาจถึงขั้นจำคุก

เพราะเหตุใดจึงผิดกฎหมาย

เหตุผลหลักที่โครงการปั่นราคาเป็นสิ่งผิดกฎหมายก็คือ โครงการนี้เกี่ยวข้องกับการหลอกลวงและการจัดการโดยเจตนา โครงการนี้ละเมิดหลักการพื้นฐานของตลาดที่ยุติธรรมและโปร่งใสด้วยการบิดเบือนราคาและทำให้ผู้ลงทุนเข้าใจผิด

หน่วยงานกำกับดูแลหลักที่บังคับใช้กฎหมาย

• สหรัฐอเมริกา: สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (SEC) และกระทรวงยุติธรรม (DOJ) ดำเนินการสืบสวนและดำเนินคดีกับโครงการปั่นราคาอย่างเข้มข้นภายใต้กฎหมายหลักทรัพย์ต่างๆ เช่น พระราชบัญญัติการแลกเปลี่ยนหลักทรัพย์ พ.ศ. 2477

• สหราชอาณาจักร: หน่วยงานกำกับดูแลทางการเงิน (FCA) บังคับใช้กฎหมายที่คล้ายคลึงกันภายใต้พระราชบัญญัติบริการทางการเงินและตลาด พ.ศ. 2543 ซึ่งมุ่งเป้าไปที่การละเมิดและการฉ้อโกงทางการตลาด

ตัวอย่างจากโลกแห่งความเป็นจริง

1. หมาป่าแห่งวอลล์สตรีท (จอร์แดน เบลฟอร์ต)

แผนการปั่นราคาหุ้นที่ฉาวโฉ่ที่สุดอย่างหนึ่งดำเนินการโดยจอร์แดน เบลฟอร์ตในช่วงทศวรรษ 1990 ผ่านบริษัท Stratton Oakmont ของเขา เขาใช้กลวิธีการขายที่กดดันสูงเพื่อส่งเสริมหุ้นราคาถูกที่ไม่มีค่า ซึ่งทำให้ได้กำไรที่ผิดกฎหมายเป็นจำนวนหลายล้านดอลลาร์ก่อนที่จะถูก SEC จับได้ เรื่องราวของเขาถูกนำไปสร้างเป็นละครในภาพยนตร์เรื่อง The Wolf of Wall Street ในภายหลัง

2. GameStop และหุ้น Meme

แม้ว่าการพุ่งขึ้นของหุ้น GameStop ในปี 2021 จะไม่ถือเป็นการปั่นราคาอย่างเป็นทางการ แต่ก็ทำให้เกิดความกังวลเกี่ยวกับการจัดการตลาดผ่านแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียอย่าง Reddit ชุมชน WallStreetBets ร่วมมือกันผลักดันให้ราคาหุ้นสูงขึ้น ซึ่งนำไปสู่การสืบสวนว่าพฤติกรรมดังกล่าวเข้าข่ายการจัดการที่ผิดกฎหมายหรือไม่

pump and dump กระจายไปได้อย่างไร และทำไมนักลงทุนจึงหลงเชื่อ?

ก่อนหน้านี้ การโทรหาลูกค้าโดยตรงและแฟกซ์เคล็ดลับการขายสินค้าถือเป็นเครื่องมือที่ได้รับความนิยม แต่ในปัจจุบัน แผนการต่างๆ แพร่กระจายไปอย่างรวดเร็วมากขึ้นเนื่องจากแพลตฟอร์มดิจิทัล ซึ่งได้แก่:

• โซเชียลมีเดีย : Twitter, Reddit, Facebook และ Instagram เปิดโอกาสให้ผู้มีอิทธิพลปลอมสร้างกระแสหุ้นที่มีผู้ชมจำนวนมาก

• แอปสื่อสาร : Telegram, Discord และ WhatsApp มักใช้ในการสร้างกลุ่มส่วนตัว

• จดหมายข่าวอีเมล์ : จดหมายข่าวหลายฉบับปลอมตัวมาเป็นบทวิเคราะห์ที่แท้จริงในขณะที่เป็นการโปรโมตแบบจ่ายเงิน

• YouTube และ TikTok : ผู้เชี่ยวชาญปลอมใช้แพลตฟอร์มเหล่านี้เพื่อให้ "การวิเคราะห์ทางเทคนิค" หรืออัปเดตข่าวสารเกี่ยวกับหุ้นขนาดเล็กหรือ altcoin

วิธีการสื่อสารเหล่านี้ทำให้เข้าถึงผู้คนทั่วโลกได้อย่างง่ายดายและรวดเร็ว เพิ่มโอกาสที่จะจัดการสำเร็จ

เหตุใดนักลงทุนจึงตกเป็นเหยื่อของการหลอกลวงแบบ Pump and Dump

แผนการปั่นราคาและเทขายหุ้น ใช้ประโยชน์จากการลงทุนตามอารมณ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในหมู่นักลงทุนรายย่อยที่ไม่มีประสบการณ์ ปัจจัยกระตุ้นทางจิตวิทยาที่พบบ่อย ได้แก่:

• ความกลัวในการพลาดโอกาส (FOMO) : เนื่องจากราคาเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว นักลงทุนจึงไม่อยากพลาดผลกำไรที่อาจจะเกิดขึ้น

• ความโลภ : ความคาดหวังถึงผลตอบแทนที่รวดเร็วและสูงเป็นแรงดึงดูดให้ผู้คนเพิกเฉยต่อสัญญาณเตือน

• อคติยืนยัน : เมื่อโซเชียลมีเดียและผู้มีอิทธิพลมีความรู้สึกเดียวกัน นักลงทุนก็เชื่อว่ากระแสฮือฮานั้นเป็นเรื่องจริง

• ขาดความระมัดระวัง : นักลงทุนล้มเหลวในการค้นคว้าข้อมูลพื้นฐานของบริษัทหรือโครงการก่อนที่จะซื้อ

การทำความเข้าใจปัจจัยกระตุ้นเหล่านี้อาจช่วยให้นักลงทุนสร้างความยืดหยุ่นทางจิตใจและหลีกเลี่ยงการตัดสินใจโดยหุนหันพลันแล่นได้

วิธีการสังเกตและสัญญาณเตือน

สัญญาณเตือน ได้แก่:

1. ราคาพุ่งสูงผิดปกติ : ราคาเพิ่มขึ้นอย่างกะทันหันโดยไม่มีข่าวพื้นฐานหรือรายงานผลประกอบการใดๆ

2. ปริมาณต่ำ : หุ้นหรือโทเค็นที่มีปริมาณการซื้อขายต่ำในประวัติศาสตร์แต่กลับเพิ่มขึ้นอย่างกะทันหัน

3. การตลาดเชิงรุก : คำกล่าวอ้างที่เกินจริง เช่น "10 เท่าในหนึ่งสัปดาห์!" หรือ "Tesla รุ่นถัดไป"

4. จ้างการโปรโมต : บุคคลหรือ Influence ที่เป็นที่รู้จัก มันจะยอมโปรโมตสินทรัพย์นั้น หากได้ผลตอบแทนเท่าที่ควร

5. คำกล่าวอ้างที่ไม่ได้รับการยืนยัน : คำกล่าวอ้างที่คลุมเครือเกี่ยวกับความร่วมมือหรือการซื้อกิจการโดยไม่มีแหล่งที่มาที่น่าเชื่อถือ

ตรวจสอบข้อมูลเสมอผ่านการยื่นเอกสารอย่างเป็นทางการ สำนักข่าวการเงินที่น่าเชื่อถือ หรือเว็บไซต์หน่วยงานกำกับดูแล

จะปกป้องตัวเองอย่างไร?

1. ทำการค้นคว้าด้วยตนเอง (DYOR)

ก่อนลงทุน ควรวิเคราะห์ปัจจัยพื้นฐานของบริษัท เช่น รายได้ โมเดลทางธุรกิจ ทีมผู้บริหาร และเอกสารที่ยื่นต่อหน่วยงานกำกับดูแล

2. หลีกเลี่ยงสินทรัพย์ที่ไม่ได้รับการควบคุม

หุ้นขนาดเล็กและสกุลเงินดิจิทัลขนาดเล็กมีแนวโน้มที่จะถูกจัดการเนื่องจากมีสภาพคล่องต่ำและขาดการกำกับดูแล

3. ใช้โบรกเกอร์ forex ที่ดีที่สุด

เลือกโบรกเกอร์ที่อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของหน่วยงานกำกับดูแล โดยมักจะมีการควบคุมเพื่อป้องกันการซื้อขายสินทรัพย์ที่มีความผันผวนสูงหรือถูกควบคุมโดยหน่วยงานกำกับดูแล

4. ตั้งคำสั่ง Stop Loss

สิ่งเหล่านี้สามารถขายตำแหน่งของคุณโดยอัตโนมัติหากราคาลดลงต่ำกว่าระดับหนึ่ง ซึ่งช่วยให้คุณจำกัดการขาดทุนได้

5. ดูปริมาณการซื้อขาย

ปริมาณการซื้อขายที่พุ่งสูงขึ้นอย่างกะทันหันมักเกิดขึ้นก่อนการพุ่งขึ้นของราคา ควรจับตาดูการเปลี่ยนแปลงของปริมาณการซื้อขายเพื่อสังเกตสิ่งผิดปกติ

6. อย่าไล่ตามกระแส

หากทุกคนพูดถึงหุ้นหรือเหรียญบนโซเชียลมีเดียโดยไม่มีปัจจัยพื้นฐานที่มั่นคง อาจจะสายเกินไป และอาจเป็นการจัดฉากขึ้นมาก็ได้

บทสรุป

สรุปแล้ว pump and dump คือการปั่นราคา และเทขายอย่างรวดเร็ว ซึ่งเป็นสิ่งผิดกฎหมายและเป็นความผิดทางอาญาที่ทำลายความเชื่อมั่นของนักลงทุนและความซื่อสัตย์ของตลาด แม้ว่าการปั่นราคาหุ้นหรือเหรียญที่เคลื่อนไหวเร็วอาจดูน่าดึงดูด แต่ผลที่ตามมาอาจส่งผลร้ายแรงทั้งทางการเงินและทางกฎหมาย

ท้ายที่สุดแล้ว การลงทุนระยะยาวที่อิงตามปัจจัยพื้นฐานจะให้ผลตอบแทนมากกว่าและมีความเสี่ยงน้อยกว่าการตกหลุมพรางการหลอกลวงในระยะสั้น

คำเตือน: เอกสารนี้จัดทำขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ในการให้ข้อมูลทั่วไปเท่านั้น และไม่มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นคำแนะนำทางการเงิน การลงทุน หรือคำแนะนำอื่นใดที่ควรอ้างอิง (และไม่ควรพิจารณาว่าเป็นคำแนะนำ) ความคิดเห็นใดๆ ในเอกสารนี้ไม่ถือเป็นคำแนะนำของ EBC หรือผู้เขียนว่ากลยุทธ์การลงทุน หลักทรัพย์ ธุรกรรม หรือการลงทุนใดๆ เหมาะสมกับบุคคลใดบุคคลหนึ่งโดยเฉพาะ