Đăng vào: 2025-03-06 Cập nhật vào: 2025-08-14
Trong thế giới đầu tư và giao dịch tài chính, thuật ngữ sideway luôn đóng vai trò quan trọng, vì nó mô tả một trạng thái đặc biệt của thị trường mà nhiều trader cần phải hiểu rõ để đưa ra những quyết định chính xác. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá một cách chi tiết và toàn diện về khái niệm sideway, cách xác định thị trường đi ngang đúng chuẩn, cũng như những bài học quý báu từ giai đoạn này.
Sideway chính là trạng thái mà thị trường không thực sự đi lên hoặc đi xuống rõ ràng, mà biến động trong phạm vi giới hạn nhất định. Đây là thời điểm các nhà đầu tư thường cảm thấy khó đoán định xu hướng tiếp theo, đòi hỏi kỹ năng đọc thị trường và chiến lược quản lý rủi ro phù hợp. Để giúp các bạn hiểu rõ hơn, EBC sẽ đi sâu vào những khái niệm, nguyên nhân, phương pháp nhận biết tình trạng sideway qua các chỉ số kỹ thuật cũng như các khung thời gian khác nhau.
Trước hết, để hiểu đúng về sideway, chúng ta cần làm rõ khái niệm này dựa trên các đặc điểm thị trường thực tế. Thị trường đi ngang, hay còn gọi là sideway, không phản ánh một xu hướng rõ ràng nào cả, mà chỉ dao động quanh một mức giá trung bình cố định trong một khoảng thời gian dài.
Các biểu hiện của thị trường đi ngang giúp trader đưa ra quyết định phù hợp, tránh những hành động quá mạo hiểm hoặc thiếu căn cứ. Đặc biệt, khi nắm rõ những đặc trưng của sideway, trader có thể tận dụng thời gian này để tích lũy lợi thế, chuẩn bị cho các xu hướng tiếp theo.
Trong thị trường tài chính, một trong những trạng thái phổ biến nhất chính là sideway, tức là thị trường không có xu hướng rõ ràng, không có các đỉnh hoặc đáy mới xuất hiện quá mạnh mẽ. Thay vào đó, giá dao động trong một phạm vi hạn chế, tạo thành một vùng gọi là "kênh giá". Các nhà phân tích thường gọi nó là trạng thái thị trường "đi ngang", vì không có xu hướng tăng hay giảm mạnh mẽ nào.
Trong thực tế, thị trường đi ngang thể hiện rõ qua các ngưỡng giá rõ ràng, nơi mà lực mua và lực bán cân bằng nhau, dẫn đến việc giá không thể vượt quá các mức cản trên và dưới. Khi đó, các câu hỏi về việc xu hướng tiếp theo sẽ là gì, sẽ tăng hay giảm, trở nên khó đoán hơn bao giờ hết.
Sideway mô tả trạng thái thị trường không có đà rõ ràng của xu hướng tăng hay giảm, trong một khoảng thời gian dài. Trong giai đoạn này, giá thường dao động quanh một mức trung bình, không tạo ra đỉnh mới cao hơn hoặc đáy mới thấp hơn quá nhiều. Thông thường, thị trường sẽ hình thành một kênh giá đi ngang, trong đó các đường kháng cự và hỗ trợ là các điểm giới hạn của phạm vi dao động.
Thị trường đi ngang còn thể hiện qua các mô hình biểu đồ như hình chữ nhật, tam giác, hoặc hình cờ đuôi nheo, phản ánh việc giá bị kềm chế trong một phạm vi nhất định. Sự biến động giá trong giai đoạn này có xu hướng thấp hơn so với các giai đoạn xu hướng rõ ràng, do lực cung cầu không đủ mạnh để đẩy giá đi xa khỏi vùng giới hạn.
Trong trạng thái sideway, giá sẽ liên tục di chuyển quanh vùng trung bình với biên độ nhỏ. Người ta thường không thấy các đỉnh hoặc đáy rõ ràng của xu hướng mới, và các các mô hình nến, các chỉ số kỹ thuật đều phản ánh sự giao cạ lờ mờ trong thị trường này.
Thị trường không hình thành các đỉnh và đáy mới rõ ràng, tạo ra một chu kỳ câu chuyện dao động đều đặn, nhưng không có biến động đột biến hay phá vỡ vùng giá cũ. Đây là trạng thái thị trường phù hợp để các nhà đầu tư tích lũy hơn là chờ đợi một xu hướng mới rõ ràng hình thành sẽ tiếp tục diễn ra.
Vậy, chúng ta có thể quy kết rằng sideway là trạng thái thị trường mà giá dao động trong một vùng giới hạn, không thể phá vỡ các mức hỗ trợ và kháng cự trong một thời gian dài, đồng thời lực lượng mua và bán gần như cân bằng. Hiểu rõ điều này giúp trader có thể xác định được các điểm mua vào hoặc bán ra phù hợp, tránh rơi vào trạng thái mua hoặc bán quá sớm trong các pha thị trường không rõ xu hướng.
Giai đoạn sideway thường xuất hiện như một quán tính tự nhiên trong quá trình vận động của thị trường. Các nguyên nhân và thời điểm này xuất hiện đều phản ánh các yếu tố khách quan và chủ quan từ các nhà đầu tư, nhà quản lý và các yếu tố bên ngoài tác động đến thị trường.
Hiểu rõ lý do tại sao thị trường đi ngang cũng giúp chúng ta dự đoán tốt hơn thời điểm bắt đầu hoặc kết thúc của giai đoạn này, từ đó điều chỉnh chiến lược giao dịch phù hợp hơn.
Một trong những lý do chính khiến thị trường rơi vào trạng thái sideway chính là sự cân bằng giữa lực mua và lực bán. Khi các bên tham gia không thể vượt qua các ngưỡng cản của nhau, giá sẽ duy trì trong phạm vi giới hạn đó để chờ đợi các tín hiệu rõ ràng hơn. Điều này phản ánh tâm lý chung của thị trường, khi các nhà đầu tư còn đang do dự hoặc nghi ngờ về hướng đi tiếp theo.
Bên cạnh đó, các phản ứng trước các thông tin mới, các dữ liệu chưa rõ ràng hoặc các sự kiện chính trị, kinh tế chưa đủ mạnh để thúc đẩy thị trường ra khỏi vùng giới hạn cũng là nguyên nhân gây ra trạng thái sideway. Khi thị trường chưa có đủ động lực để phá vỡ các mức hỗ trợ hoặc kháng cự, dù có hàng loạt các yếu tố tích cực hoặc tiêu cực, giá vẫn giữ trong vùng hẹp đó.
Trong thực tế, sự xuất hiện của sideway còn là quá trình tích lũy, phân phối hoặc phân bổ lực lượng của các nhà đầu tư lớn. Thông qua các giai đoạn này, các thế lực lớn sẽ tích luỹ hoặc phân phối cổ phần, chuẩn bị cho các xu hướng mới mạnh mẽ hơn trong tương lai gần.
Thời điểm xuất hiện phức tạp nhất của giai đoạn sideway thường là các dịp trước các biến cố lớn hoặc các ngày lễ quan trọng. Khi các nhà đầu tư cùng chung tâm lý thận trọng, hạn chế giao dịch hoặc chờ đợi những thông tin lớn, thị trường sẽ có xu hướng đi vào các vùng dao động hẹp.
Ví dụ rõ ràng nhất là các ngày lễ lớn như Tết Nguyên Đán, Giáng Sinh, hoặc các kỳ nghỉ lễ dài ngày, khi hoạt động giao dịch thường ít hơn do các nhà đầu tư, khách hàng hạn chế hoạt động. Thị trường thường chững lại, không có nhiều biến động, tạo điều kiện cho trạng thái sideway xuất hiện như một cơ chế tự nhiên.
Thứ hai, các giai đoạn chờ tin tức hay các cuộc họp chính sách quan trọng cũng là thời điểm thị trường thường rơi vào trạng thái sideway. Khi nhà đầu tư chờ đợi các thông báo từ các ngân hàng trung ương, chính phủ hoặc các tổ chức lớn, họ sẽ ít đẩy mạnh các giao dịch mua bán, dẫn đến giá dao động quanh mức trung gian, tạo ra các vùng sideway.
Thứ ba, sau các pha xu hướng mạnh như xu hướng tăng hoặc giảm đột phá, thị trường thường cần dừng lại để tích lũy lực lượng, định hình lại trạng thái tiền đề cho những bước đi tiếp theo. Giai đoạn này sẽ kéo dài từ vài ngày đến vài tuần, tùy thuộc vào diễn biến thực tế của thị trường và các yếu tố ngoại cảnh.
Như vậy, trạng thái sideway xuất hiện rất đa dạng về nguyên nhân, từ các yếu tố nội tại như tâm lý, lực lượng giao dịch, đến các tác động ngoại lai như tin tức, chính sách hoặc các ngày lễ. Đặc biệt, các thời điểm chờ đợi thông tin hoặc sau các xu hướng mạnh thường là các giai đoạn dễ nhận diện nhất của thị trường đi ngang, đòi hỏi trader cần có sự quan sát, kiên nhẫn để tận dụng tối đa lợi ích của giai đoạn này.
Chắc chắn rằng, để kiếm được lợi nhuận trong giai đoạn sideway, trader cần có khả năng xác định chính xác trạng thái thị trường này. Có nhiều phương pháp khác nhau để nhận diện một thị trường đi ngang, từ các phân tích dựa trên các mức hỗ trợ và kháng cự, đến việc sử dụng các chỉ báo kỹ thuật hỗ trợ.
Trong phần này, chúng ta sẽ đi vào chi tiết 4 phương pháp phổ biến, dễ áp dụng và khá chính xác trong thực tế, giúp bạn đọc có thể tăng khả năng dự đoán và thích nghi tốt hơn trong từng giai đoạn của thị trường.
Phương pháp này là đơn giản, hiệu quả và phổ biến nhất trong phân tích kỹ thuật. Khi thị trường bước vào giai đoạn sideway, các trader thường tiến hành vẽ các đường hỗ trợ và kháng cự dựa trên các đỉnh đáy của giá trong quá khứ. Sau đó, nếu giá liên tục dao động trong phạm vi này và không thể thoát ra, đó chính là dấu hiệu rõ ràng của trạng thái đi ngang.
Cách xác định khá dễ dàng:
Vẽ một đường nối các đỉnh cao nhất để tạo thành đường kháng cự.
Vẽ một đường nối các đáy thấp nhất để tạo thành đường hỗ trợ. Giao dịch trong vùng này sẽ thường dựa vào việc mua tại các mức hỗ trợ và bán tại các mức kháng cự, dựa trên giả định rằng các vùng này sẽ duy trì hoặc mạnh hơn nữa nếu có sự phá vỡ rõ ràng.
Ngoài ra, việc theo dõi các tín hiệu phá vỡ các đường này sẽ giúp xác định khi nào thị trường thoát khỏi trạng thái sideway để chuyển sang xu hướng mới. Một điểm nữa cần lưu ý là thời gian kiểm chứng của vùng dao động càng dài, khả năng nó là một trạng thái sideway càng cao.
Chỉ số ADX là công cụ tuyệt vời để xác định cường độ xu hướng của thị trường. Khi thị trường rơi vào trạng thái sideway, giá trị ADX thường đi theo xu hướng thấp và không có nhiều dao động mạnh mẽ.
Các trader có thể dựa vào ngưỡng 25 hoặc 20 của ADX để xác định xem thị trường đang không có xu hướng rõ ràng hay không.
Khi ADX dưới 20 hoặc 25, điều này cho thấy sức mạnh xu hướng yếu, phù hợp để xác nhận thị trường chưa có xu hướng rõ ràng, tức là đang trong trạng thái sideway.
Khi ADX vượt trên 25, khả năng thị trường bắt đầu hình thành xu hướng xu hướng rõ ràng, từ đó có thể thoát khỏi trạng thái đi ngang.
Điểm giá trị này giúp hạn chế các hành động giao dịch khi thị trường không rõ xu hướng, tránh bị mắc kẹt trong các trạng thái dao động nhỏ mà không sinh lời.
RSI là công cụ đo lường mức quá mua và quá bán của thị trường. Đối với các thị trường trong trạng thái sideway, RSI thường dao động quanh vùng trung bình từ 40 đến 60.
RSI dưới 30 thể hiện trạng thái quá bán, có thể là điểm vào để mua vào nếu phù hợp.
RSI trên 70 thể hiện trạng thái quá mua, phù hợp để bán ra.
Trong giai đoạn sideway, RSI thường không vượt quá giới hạn này nhiều lần, thay vào đó nằm trong vùng 40-60, cho thấy sự cân bằng của lực lượng mua và bán.
Chú ý rằng, RSI trong vùng này không thể dự đoán chính xác các bước tiếp theo, nhưng giúp trader phân biệt rõ các trạng thái quá mua hoặc quá bán để tránh các quyết định không hợp lý trong chênh lệch ngắn hạn.
Bollinger Bands là công cụ nhận diện sự biến động của giá bằng các dải trên, dưới và trung bình. Khi thị trường đi ngang, các dải này sẽ bắt đầu hẹp lại rất nhiều, tạo thành một khoảng hẹp. Giá di chuyển liên tục chạm vào dải trên hoặc dải dưới rồi bật lại, chứng tỏ sự thiếu biến động rõ ràng.
Cụ thể, khi Bollinger Bands bắt đầu co hẹp lại, đó là dấu hiệu cho thấy thị trường chuẩn bị bước vào giai đoạn sideway. Trong trạng thái này, trader có thể tận dụng các tín hiệu mua bán dựa vào giá chạm dải hoặc sự phân kỳ của các chỉ báo đi kèm.
Chỉ báo này có độ nhạy cao, giúp dự báo các bước chuẩn bị của thị trường một cách sớm hơn các phương pháp khác, đặc biệt trong các thị trường đã bước sang giai đoạn tích lũy hoặc phân phối.
Việc xác định thị trường sideway không chỉ dựa vào một chỉ số duy nhất mà cần có sự kết hợp giữa các phân tích kỹ thuật, các mức hỗ trợ kháng cự, và các chỉ báo như ADX, RSI, Bollinger Bands. Khi kết hợp linh hoạt, các phương pháp này cho phép bạn có một cái nhìn toàn diện, chính xác hơn về tình trạng thị trường, đưa ra các quyết định đầu tư hợp lý và giảm thiểu rủi ro.
Giai đoạn sideway mang đến nhiều bài học quý giá, giúp các trader trau dồi kỹ năng phân tích, kiên nhẫn, và linh hoạt trong chiến lược giao dịch của mình. Những bài học này còn giúp các bạn nhận biết rõ hơn về hoạt động của thị trường, qua đó tối đa hóa lợi ích và hạn chế thiệt hại.
Trong mọi chu kỳ thị trường, sideway là một trạng thái tự nhiên, thể hiện quá trình tích lũy và phân phối của các nhà đầu tư lớn. Nếu hiểu đúng ý nghĩa này, trader có thể nhận diện và tận dụng cơ hội một cách sáng suốt hơn.
Trong phân tích Wycoff, giai đoạn sideway là thời điểm giá dao động giữa vùng tích lũy (các nhà đầu tư mua vào) và vùng phân phối (bán ra). Trong lúc này, lực lượng của thị trường đang cân bằng, giúp giá không biến động mạnh và hình thành nền tảng vững chắc cho các xu hướng tiếp theo.
Việc nhận diện đúng đắn ý nghĩa của sideway giúp các trader không bị mất kiên nhẫn hoặc quá rủi ro khi giá dao động trong vùng hẹp, đồng thời biết chờ đợi thời điểm thích hợp để hành động và tối đa hóa lợi nhuận.
Thị trường đi ngang đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉnh táo của các nhà đầu tư. Chính vì thế, các trader cần hiểu rõ nguyên tắc làm việc trong giai đoạn này để tránh mắc sai lầm lớn.
1. Sự Kiên nhẫn
Trong thời kỳ sideway, lợi nhuận đôi khi đến từ việc chờ đợi các cơ hội rõ ràng hơn, thay vì hành động một cách vội vàng. Một số trader có thể bị cuốn vào các cú trade không hợp lý khi cố gắng kiếm lợi trong vùng dao động nhỏ. Tuy nhiên, việc kiên nhẫn chờ đợi các tín hiệu xác thực sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và bảo toàn vốn tốt hơn.
Học cách kiên nhẫn giúp các nhà đầu tư tránh mắc sai lầm liên quan đến nôn nóng hoặc tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ). Chính sự chờ đợi này đôi khi là yếu tố quyết định thành bại trong việc giao dịch trong giai đoạn sideway.
2. Sự Linh hoạt
Trong giai đoạn này, các chiến lược cũ dễ bị phá vỡ do thị trường không còn theo xu hướng rõ ràng nữa. Điều quan trọng là các trader cần linh hoạt trong việc điều chỉnh phương pháp tiếp cận, sẵn sàng chuyển đổi giữa các trạng thái hoặc các loại chiến lược phù hợp hơn.
Ví dụ, các chiến lược theo xu hướng sẽ tạm thời không còn hiệu quả trong giai đoạn sideway, còn những chiến lược dựa trên phân tích mô hình, các tín hiệu nhỏ sẽ phù hợp hơn cả. Đó chính là khả năng thích ứng và tôn trọng thị trường.
3. Dành thời gian Học tập
Giai đoạn sideway là lúc tốt để các trader nâng cao kiến thức, trau dồi kỹ năng và tích lũy thêm kiến thức thực tế. Thay vì quá bận rộn vào giao dịch, các bạn nên đọc sách, xem các video hướng dẫn, phân tích các mô hình thực tế để hiểu rõ hơn về các chiến thuật phù hợp trong giai đoạn này.
Đặc biệt, các trader thành công luôn có ý thức không ngừng học hỏi và cập nhật các kiến thức mới, nhằm chuẩn bị tốt hơn cho các xu hướng tiếp theo. Chỉ có như vậy, các bạn mới có thể vượt qua được các thử thách của thị trường sideway và chuẩn bị cho các giai đoạn ra quyết định tiếp theo.
Thị trường sideway là cơ hội để các trader bồi dưỡng kỹ năng phân tích, kiên nhẫn chờ đợi và linh hoạt điều chỉnh chiến thuật. Không chỉ giúp hạn chế rủi ro, giai đoạn này còn là thời điểm tuyệt vời để mở rộng kiến thức, chuẩn bị tâm lý và tích lũy nguồn lực cho các cơ hội mới trong tương lai, khi thị trường chuyển sang xu hướng mạnh mẽ hơn.
Trong quá trình phân tích thị trường, việc xác định chính xác trạng thái sideway tại các khung thời gian khác nhau đóng vai trò quan trọng. Bởi vì, tùy thuộc vào góc nhìn của từng khung, vùng đi ngang có thể khác nhau về độ rộng, mức độ biến động và thời gian tồn tại.
Nhìn chung, các nhà phân tích thường xác định trạng thái sideway qua các khung lớn như 4 giờ hoặc daily để nhận diện xu hướng dài hạn, còn các khung nhỏ hơn như 1 giờ hoặc 15 phút để nắm bắt các vùng dao động nhỏ hơn nhưng đủ cơ sở thực tế cho các chiến lược giao dịch ngắn hạn.
Khung thời gian lớn phản ánh xu hướng chính của thị trường, nên khi xác định là thị trường đi ngang, vùng giá sẽ rộng hơn và ít biến động hơn so với các khung nhỏ.
Trong khung này, trader cần xem xét các vùng hỗ trợ và kháng cự rõ ràng, đồng thời quan sát các chỉ số như ADX để xác nhận sức mạnh của xu hướng.
Khi giá dao động trong một khoảng rộng, chạm đến các mức hỗ trợ và kháng cự nhiều lần, đồng thời các tín hiệu ít rõ ràng, thì khả năng cao là thị trường đang trong trạng thái sideway dài hạn hoặc trung hạn.
Việc xác định này giúp các nhà giao dịch có thể giữ vị thế an toàn hơn, hoặc chờ đợi các cơ hội lớn như phá vỡ vùng giá để mở vị thế theo xu hướng mới.
Khung nhỏ phản ánh các biến động ngắn hạn, và thường có các vùng sideway nhỏ hơn, phản ánh hoạt động của các nhà đầu tư ngắn hạn hoặc các lệnh chờ mua/bán. Trong các khung này, các vùng dao động thường có biên độ nhỏ hơn, và các tín hiệu như nến, chỉ báo có thể thay đổi nhanh hơn.
Việc xác định chính xác trong khung này giúp các trader ngắn hạn hay scalper ra quyết định nhanh hơn, tối ưu lợi nhuận trong các vùng dao động nhỏ.
Tuy nhiên, các vùng sideway trong khung nhỏ có thể chỉ mang tính tạm thời, cần xem xét các yếu tố hỗ trợ khác khi đưa ra quyết định. Các tín hiệu phá vỡ vùng giá trong khung nhỏ sẽ giúp các nhà đầu tư xác định điểm ra/vào hợp lý hơn, tránh bị mắc kẹt trong những biến động không rõ ràng.
Thông thường, các trader giỏi sẽ kết hợp xác định sideway trong nhiều khung thời gian khác nhau để có cái nhìn toàn diện. Khi khung lớn xác định vùng hết quỹ đạo, thì các khung nhỏ hơn sẽ giúp pinpoint chính xác hơn các điểm mua bán phù hợp.
Lưu ý quan trọng là, trong thế giới thực, giá có thể dao động theo các vùng khác nhau trong nhiều khung thời gian, do đó cần linh hoạt và tỉ mỉ khi phân tích.
Việc xác định đúng và rõ ràng trong các khung thời gian, sẽ nâng cao khả năng giao dịch thành công và giảm thiểu rủi ro trong giai đoạn thị trường đi ngang.
Thị trường sideway chính là trạng thái tự nhiên của hoạt động tài chính, phản ánh sự cân bằng giữa lực lượng mua và bán, đồng thời mang trong nó nhiều bài học quý báu về patience, linh hoạt và kiến thức phân tích.
Việc nắm rõ các đặc điểm của thị trường đi ngang, cùng với các phương pháp xác định chính xác qua các chỉ báo, mức hỗ trợ và kháng cự, hoặc các khung thời gian khác nhau sẽ giúp trader có chiến lược phù hợp hơn, tránh rủi ro và tối đa hóa lợi nhuận.
Trên hết, giai đoạn sideway là thời điểm đắc lực để trau dồi kỹ năng, mở rộng kiến thức và chuẩn bị tinh thần sẵn sàng bước vào các xu hướng lớn tiếp theo của thị trường. Do đó, đừng bỏ qua những kỹ năng ấy, vì chúng chính là chìa khóa để bạn thành công trong thế giới đầu tư đầy cạnh tranh này.
