ถ้าดอลลาร์ล่มสลาย จะเกิดอะไรขึ้นกับเศรษฐกิจโลก?

ลองนึกภาพว่าคุณตื่นขึ้นมาในเช้าวันพรุ่งนี้ แล้วพบว่าสกุลเงินที่ทั่วโลกไว้วางใจมากที่สุดอย่างดอลลาร์ (USD) ได้สูญเสียอำนาจลงอย่างกะทันหัน เหตุการณ์นี้ก็เปรียบเสมือนการที่ฐานรากของตึกระฟ้าถูกทำลายลงในชั่วข้ามคืน ตึกอาจยังตั้งตระหง่านอยู่ชั่วครู่ แต่รอยร้าวก็เริ่มแผ่ขยายอย่างรวดเร็ว จนคุกคามสิ่งที่อยู่เหนือขึ้นไปทั้งหมด

ดอลลาร์สหรัฐไม่ได้เป็นเพียงสกุลเงินของอเมริกาเท่านั้น แต่ยังเป็นเส้นเลือดสำคัญของระบบการค้า การเงิน และการออมของโลก ปัจจุบันกว่า 88% ของธุรกรรมระหว่างประเทศล้วนมีดอลลาร์เข้ามาเกี่ยวข้องในรูปแบบใดรูปแบบหนึ่ง และเกือบ 60% ของทุนสำรองเงินตราต่างประเทศทั่วโลกถูกเก็บไว้ในรูปของดอลลาร์สหรัฐ

ดังนั้น เวลาที่ผู้คนตั้งคำถามว่า “จะเกิดอะไรขึ้นหากดอลลาร์ล่มสลาย?” ความจริงแล้วก็คือการถามว่า หากกาวที่ยึดเหนี่ยวระบบการเงินโลกหยุดทำงานลง จะเกิดอะไรขึ้นกับเศรษฐกิจทั้งโลก?

ทำไมผู้คนถึงกังวลกับการล่มสลายของดอลลาร์ในปี 2025?

ตลอดประวัติศาสตร์ที่ผ่านมา มหาอำนาจต่าง ๆ มักมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับสกุลเงินของตน เช่นเดียวกับที่ปอนด์อังกฤษ เคยเป็นผู้นำในการค้าระหว่างประเทศ ก่อนจะเสื่อมอำนาจหลังสงครามโลกครั้งที่สอง และถูกแทนที่ด้วยดอลลาร์ ในฐานะสกุลเงินสำรองหลักของโลก

ทุกวันนี้ ความกังวลเกี่ยวกับการล่มสลายของดอลลาร์ในปี 2025 มาจากปัจจัยสำคัญหลายประการ ได้แก่

1. หนี้สาธารณะของสหรัฐฯ ที่เพิ่มขึ้น ขณะนี้สูงกว่า 37 ล้านล้านดอลลาร์ (ข้อมูล ณ เดือนกันยายน 2025)

2. การเปลี่ยนแปลงทางภูมิรัฐศาสตร์ โดยกลุ่ม BRICS เริ่มหาทางเลือกใหม่ ๆ

3. ธนาคารกลางกระจายความเสี่ยง กระจายการถือครองไปจากดอลลาร์

4. สกุลเงินดิจิทัล (Bitcoin, CBDCs) กำลังท้าทายการผูกขาดของเงินดอลลาร์

อย่างไรก็ตาม ดอลลาร์สหรัฐแตกต่างจากสกุลเงินของประเทศขนาดเล็กที่เคยล่มสลาย เช่น ปอนด์เลบานอน หรือ ดอลลาร์ซิมบับเว เนื่องจากดอลลาร์ได้ถูกผสานเข้ากับระบบเศรษฐกิจโลกอย่างลึกซึ้ง เปรียบเสมือนออกซิเจนในชั้นบรรยากาศ การล่มสลายของมันจึงจะสั่นสะเทือนไปทั่วทุกมุมของโลกการเงิน

จะเกิดอะไรขึ้นหากดอลลาร์สหรัฐล่มสลาย? 3 ผลกระทบทันที

1. ภาวะเงินเฟ้อในประเทศ

หากดอลลาร์ล่มสลาย คนอเมริกันจะได้รับผลกระทบก่อนและหนักที่สุด สินค้านำเข้าทั้งหมดตั้งแต่ iPhone จนถึงน้ำมัน จะมีราคาสูงขึ้นทันที

ลองนึกภาพการไปซื้อของที่ซูเปอร์มาร์เก็ต แล้วพบว่าใบเสร็จเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่าในชั่วข้ามคืน ไม่ใช่เพราะอาหารขาดแคลน แต่เพราะเงินที่ถืออยู่มีค่าลดลง นี่คือภาวะเงินเฟ้อรุนแรง ซึ่งเคยทำลายเศรษฐกิจมาแล้ว (เช่น เวเนซุเอลา หรือ ไวมาร์ เยอรมนี)

แม้ธนาคารกลางสหรัฐ (Fed) จะพยายามออกมาตรการฉุกเฉิน แต่เมื่อความเชื่อมั่นหายไปแล้ว การฟื้นฟูนั้นแทบเป็นไปไม่ได้ การล่มสลายของดอลลาร์ก็เหมือนการจมลงในบ่อทรายดูด ยิ่งดิ้นยิ่งจมลึก

2. การค้าระหว่างประเทศเข้าสู่ความโกลาหล

เมื่อส่วนใหญ่ของการค้าทั่วโลกใช้ดอลลาร์เป็นสกุลอ้างอิง หากระบบพังลง จะทำให้สัญญาและข้อตกลงจำนวนมหาศาลล่มสลาย

• น้ำมันและสินค้าโภคภัณฑ์: ราคาน้ำมันเกือบทั้งหมดซื้อขายด้วยดอลลาร์ หากดอลลาร์ล้ม ประเทศผู้ส่งออกน้ำมันอาจปฏิเสธการชำระด้วยดอลลาร์ และหันไปใช้ยูโร หยวน หรือแม้แต่ทองคำแทน

• การขนส่งและโลจิสติกส์: ลองจินตนาการถึงสัญญานับพันที่ผูกไว้กับดอลลาร์ ซึ่งอาจไร้เสถียรภาพในทันที

• ประเทศกำลังพัฒนา: หลายประเทศกู้เงินเป็นดอลลาร์ หากดอลลาร์ล่ม พวกเขาแทบไม่สามารถชำระหนี้ได้ ส่งผลให้เกิดวิกฤตหนี้ทั่วโลก

3. ตลาดการเงินทรุดตัว

วอลล์สตรีทไม่ได้เป็นแค่ศูนย์กลางการเงินของอเมริกา แต่ยังเป็นที่ที่ทั่วโลกนำเงินไปลงทุน หากดอลลาร์ล่มสลาย จะเกิดผลกระทบตามมาอย่างหนัก

• หุ้นสหรัฐฯ อาจดิ่งลง เนื่องจากนักลงทุนต่างชาติเทขายสินทรัพย์

• พันธบัตรรัฐบาลสหรัฐฯ (Treasuries) ที่เคยถูกมองว่าเป็นสินทรัพย์ปลอดภัยที่สุด จะสูญเสียความน่าเชื่อถือ

• ทองคำและสกุลเงินทางเลือกจะพุ่งสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว เนื่องจากนักลงทุนแห่หาที่หลบภัย

ในอดีต ราคาทองคำจะพุ่งขึ้น 10-20% ในช่วงที่ดอลลาร์สหรัฐอ่อนค่า ขณะที่ราคาน้ำมันมักจะพุ่งขึ้น 15-25% ในช่วงขาลง  Bitcoin และ Stablecoins ก็อาจได้รับแรงเก็งกำไรจากเงินไหลเข้าเช่นกัน

ผู้ชนะและผู้แพ้จากการล่มสลายของดอลลาร์

ไม่ใช่ว่าทุกฝ่ายจะขาดทุนเท่า ๆ กัน เมื่อมองจากประวัติศาสตร์พบว่า ในช่วงวิกฤต หลายภาคส่วนสามารถปรับตัวได้ หรือบางครั้งก็ยังเติบโตได้ด้วยซ้ำ

ตัวอย่างเช่น:

• ปอนด์อังกฤษสูญเสียความเป็นสกุลเงินหลักอย่างค่อยเป็นค่อยไป ไม่ใช่ในชั่วข้ามคืน

• ภาวะเงินเฟ้อรุนแรงในซิมบับเว เวเนซุเอลา และเลบานอน แสดงให้เห็นผลกระทบเลวร้ายต่อชีวิตประจำวันเมื่อความเชื่อมั่นต่อเงินตราล่มสลาย

อย่างไรก็ตาม ในแต่ละกรณี ผู้คนก็หาทางออกได้ ไม่ว่าจะใช้ดอลลาร์ ทองคำ หรือการแลกเปลี่ยนสินค้า ดังนั้น หากดอลลาร์ล่มสลาย ผู้คนทั่วโลกก็ยังสามารถปรับตัวได้ เพียงแต่ต้องเผชิญความเจ็บปวดไม่น้อย

ผู้ชนะ :

• ทองคำและโลหะมีค่า : มักถูกใช้เป็นเกราะป้องกันความเสี่ยงจากเงินเฟ้อและการล่มสลายของสกุลเงิน

• สกุลเงินดิจิทัล : หากผู้คนมองหาทางเลือกอื่น Bitcoin และ Stablecoins อาจได้รับประโยชน์

• ประเทศที่ขับเคลื่อนโดยการส่งออก : ประเทศที่พึ่งพาการค้าดอลลาร์น้อยลงอาจได้รับประโยชน์

ผู้แพ้ :

• เศรษฐกิจที่เน้นการนำเข้า เช่น สหรัฐฯ: ราคาสินค้านำเข้าจะพุ่งสูงอย่างรุนแรง

• ตลาดเกิดใหม่ที่มีหนี้ดอลลาร์ : การชำระหนี้แทบเป็นไปไม่ได้

• นักลงทุนหุ้นทั่วโลก : ตลาดหุ้นอาจดิ่งลงท่ามกลางความโกลาหล

สถานการณ์การล่มสลายของดอลลาร์: กรณีที่ดีที่สุด กรณีพื้นฐาน และกรณีเลวร้ายที่สุด

ดอลลาร์จะล่มสลายได้จริงหรือไม่?

สิ่งสำคัญที่ต้องเข้าใจคือ แม้คำว่า “ล่มสลาย” ฟังดูรุนแรง แต่ในความเป็นจริง การพังทลายแบบฉับพลันแทบเป็นไปไม่ได้ในระยะใกล้ เพราะดอลลาร์ยังคงฝังรากลึกในระบบโลก

• กว่า 50% ของการค้าทั่วโลก ยังคงคิดราคาเป็นดอลลาร์

• ธนาคารกลางถือเงินสำรองดอลลาร์สหรัฐฯ ไว้เพื่อป้องกันความเสี่ยง แม้แต่ธนาคารกลางที่ไม่เชื่อมั่นในเรื่องการเมืองของสหรัฐฯ ก็ตาม

• พันธบัตรรัฐบาลสหรัฐ (US Treasuries) ยังคงถูกมองว่าเป็นสินทรัพย์ปลอดความเสี่ยงอันดับหนึ่งของโลก

ดังนั้น สิ่งที่เป็นไปได้มากกว่าคือการเสื่อมถอยลงอย่างค่อยเป็นค่อยไป คล้ายกับกรณีของปอนด์อังกฤษ หลังสงครามโลกครั้งที่สอง

ที่สำคัญคือ ปอนด์ไม่ได้หายไปทันที แต่บทบาทระดับโลกค่อย ๆ ลดลงตลอดระยะเวลากว่า สามทศวรรษ และดอลลาร์เองก็อาจเดินตามเส้นทางที่ค่อย ๆ ชะลอตัวเช่นนั้นเช่นกัน

สัญญาณบ่งชี้ว่าดอลลาร์กำลังอ่อนค่า

หากคุณอยากรู้ว่าดอลลาร์กำลังเผชิญปัญหาหรือไม่ นี่คือสัญญาณเตือนสำคัญที่ควรจับตา:

• การร่วงลงอย่างรุนแรงและต่อเนื่องของ ดัชนีดอลลาร์ (DXY) ณ กันยายน 2025 DXY อยู่ที่ราว 96–98 ซึ่งอ่อนค่ากว่าจุดสูงสุดในปี 2022 (~114)

• ธนาคารกลางหลายประเทศ กระจายทุนสำรองออกจากดอลลาร์อย่างจริงจัง

• สินค้าโภคภัณฑ์หลักถูกซื้อขายด้วยสกุลเงินอื่นที่ไม่ใช่ดอลลาร์ (เช่น น้ำมันที่ซื้อขายเป็นหยวน)

• ตลาดพันธบัตรสหรัฐฯ ขาดแรงจูงใจจากผู้ซื้อ หากไม่มีการขึ้นดอกเบี้ยในระดับสูง

สกุลเงินอื่นสามารถทดแทนดอลลาร์ได้หรือไม่?

การทดแทนเงินดอลลาร์ก็เหมือนกับการพยายามทดแทนไฟฟ้า แม้จะมีทางเลือก แต่ยังไม่มีสกุลเงินใดที่ผูกพันลึกซึ้งกับระบบเศรษฐกิจโลกได้เทียบเท่า

สกุลเงินและสินทรัพย์ที่มักถูกพูดถึง ได้แก่:

• ยูโร : เศรษฐกิจใหญ่ มั่นคง แต่การเมืองยังแตกแยก

• หยวนจีน : เติบโตต่อเนื่อง แต่ข้อจำกัดด้านเงินทุนยังทำให้ความเชื่อมั่นไม่เต็มที่

• สกุลเงินร่วมของ BRICS: อยู่ระหว่างการหารือ ยังไม่ถูกนำมาใช้จริง

• Bitcoin หรือสินทรัพย์ดิจิทัล : อาจใช้เป็นสินทรัพย์เสริม แต่ความผันผวนยังเป็นอุปสรรค

ดังนั้น ในสถานการณ์ที่ดีที่สุด คู่แข่งเหล่านี้อาจ “แบ่งอำนาจ” ได้ แต่ยังไม่สามารถแทนที่ดอลลาร์โดยสมบูรณ์

คำถามที่พบบ่อย

1. จะเกิดอะไรขึ้นทันทีหากดอลลาร์สหรัฐล่มสลาย?

ตลาดจะตื่นตระหนก พันธบัตรรัฐบาล (Treasuries) ถูกเทขาย และราคาทองกับน้ำมันจะพุ่งสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว

2. เศรษฐกิจสหรัฐฯ จะล่มไปพร้อมกับดอลลาร์หรือไม่?

ไม่ทั้งหมด เพราะอเมริกายังมีอุตสาหกรรมแข็งแกร่ง เช่น เทคโนโลยีและเกษตรกรรม แต่สินค้านำเข้าจะมีราคาแพงจนแทบซื้อไม่ไหว

3. ดอลลาร์สหรัฐสามารถล่มสลายได้จริงในปี 2025 หรือไม่?

การล่มสลายโดยสมบูรณ์ถือว่ายาก แม้ดอลลาร์อ่อนค่าลงบ้างจากการที่ Fed ลดดอกเบี้ยในปี 2025 และแรงกดดันจากความพยายาม De-dollarisation ของ BRICS แต่ดอลลาร์ยังคงเป็นสกุลเงินสำรองหลักของโลก

4. นักลงทุนจะป้องกันตนเองได้อย่างไรหากดอลลาร์ล่มสลาย?

กระจายความเสี่ยงด้วย:

• ทองคำและเงิน (แหล่งปลอดภัยทางประวัติศาสตร์)

• พลังงานและสินค้าโภคภัณฑ์ (สินทรัพย์ที่จับต้องได้)

• สกุลเงินที่ไม่ใช่ดอลลาร์ (CHF, JPY, EUR)

• สกุลเงินดิจิทัล (เป็นทางเลือกในการป้องกันความเสี่ยง)

• หุ้นทั่วโลก (โดยเฉพาะในตลาดเกิดใหม่ที่ไม่ผูกติดกับดอลลาร์)

5. ความแตกต่างระหว่างดอลลาร์อ่อนค่ากับดอลลาร์ล่มสลายคืออะไร?

ดอลลาร์ที่อ่อนค่าลงคือการอ่อนค่าลงอย่างค่อยเป็นค่อยไป ซึ่งพบได้ตามวัฏจักรเศรษฐกิจ ส่วนการล่มสลายคือการสูญเสียความเชื่อมั่นและมูลค่าอย่างกะทันหัน ซึ่งก่อให้เกิดความตื่นตระหนกอย่างเป็นระบบ

บทสรุป

หากดอลลาร์ล่มสลายในปี 2025 นั่นจะเป็นหนึ่งในเหตุการณ์ทางการเงินที่สั่นสะเทือนโลกมากที่สุด แม้จะไม่ค่อยมีความเป็นไปได้ในระยะสั้น แต่ก็สะท้อนให้เห็นถึงการเชื่อมโยงอย่างลึกซึ้งของระบบเศรษฐกิจโลก

ณ ตอนนี้ ดอลลาร์ยังคงเป็นราชาแห่งการเงินโลก แต่บัลลังก์ของมันกำลังถูกท้าทาย การวางกลยุทธ์ที่ดีที่สุดสำหรับนักลงทุนคือ การกระจายพอร์ตไปยังสินทรัพย์จริง สกุลเงินอื่น และตลาดทั่วโลก พร้อมติดตามสัญญาณเตือนอย่างใกล้ชิด

ข้อสงวนสิทธิ์: เอกสารนี้จัดทำขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ในการให้ข้อมูลทั่วไปเท่านั้น และไม่ได้มีเจตนา (และไม่ควรพิจารณาว่าเป็น) คำแนะนำทางการเงิน การลงทุน หรือคำแนะนำอื่นใดที่ควรอ้างอิง ความคิดเห็นใดๆ ในเอกสารนี้ไม่ได้เป็นคำแนะนำจาก EBC หรือผู้เขียนว่ากลยุทธ์การลงทุน หลักทรัพย์ ธุรกรรม หรือการลงทุนใดๆ เหมาะสมกับบุคคลใดบุคคลหนึ่งโดยเฉพาะ